Afrikaanse invloed op
Westerse kunst

 

  
Het paar, 1927  
Alberto Giacometti
Vanaf 1922 vestigt Alberto Giacometti zich in Parijs, waar hij studeert bij Antoine Bourdelle aan de Académie de la Grande-Chaumière. Onder invloed van beeldhouwers als Jacques Lipchitz en de maker van Rotterdams Verwoeste stad Ossip Zadkine, maakt hij kennis met het kubisme en experimenteert hij met compositie. Als hij zich van deze voorbeelden losmaakt, ontdekt hij de Afrikaanse kunst die voor veel kunstenaars van zijn tijd als een belangrijke inspiratiebron geldt. De invloeden van zijn klassieke opleiding, het kubisme en de primitieve kunst leiden tot zijn eerste grote vrouwelijke figuren waaronder Femme cuillère. Tot aan 1935 maakt Giacometti Surrealistisch werk en is hij een van de toonaangevende kunstenaars van deze stroming. Daarna richt hij zich steeds geconcentreerder op het thema dat hem zijn hele leven zal bezighouden: de weergave van het menselijk lichaam.
website kunsthal, n.a.v. het retrospectief dat hier te zien was over Giacometti

Karel Appel:
(...) Tijdens de Cobra periode (vanaf 1948) schilderde Appel simpele vormen met stevige contourlijnen, opgevuld door felle kleuren. Onderwerpen waren vriendelijke onschuldige kindwezens en fantasiedieren. Hij liet zich daarbij beïnvloeden door de manier waarop geestelijk gehandicapten tekenen en schilderen, iets wat in die tijd revolutionair genoemd mag worden. Het werk van Appel gaf, en geeft nog steeds, vaak aanleiding voor opmerkingen zoals "dat kan ik ook". De stijl van kindertekeningen vult Appel aan met de stijl van maskers uit Afrika. (...)

Bron: Wikipedia NL

 

  
Henry Moore sculpture at Kew 01 by Camera Freak Henry Moore 
(...) of the art Negro or. Egyptian, Etruscan sarcophaguses " sculptures of archaic Greece or mysterious Aztec civilization, make an incision paléolithiques. He found in these scultures a powerful energy that , in his own taste, the following civilizations did not possess.
He had the chance to meet Michel Sadler, Vice Chancellor and great art collector of Cezanne, Gauguin, Van Gogh e of the art Negro precursor of this art well in advance of their general acceptance in England. 

 		  
     

Permeke: Groen naakt
Gemeente Museum Den Haag

Constant Permeke:
(...) Permeke legt onder invloed van Picasso en de criticus André de ridder een mooie verzameling aan van zogenaamde 'negerstatuetten'. In tegenstelling to zijn vriend Van den Berghe, die zich onder invloed van de 'negerkunst' tot steeds fantasierijker werk laat opstuwen, is de invloed van de primitieve kunst in het werk van Permeke vooral te zien in zijn beelden die steeds rudimentairder worden.(...)

Bron: Museumkrant Gemeentemuseum Den Haag
2004 # 4

 

 


Les Demoiselles d'Avignon (detail)

 Picasso

Het is duidelijk dat Picasso op zijn laatst ergens in de lente van 1907 bekend raakte met Afrikaanse beelden. De schilderijen uit die periode bevestigen dat. De 'Demoiselles d'Avignon', of tenminste de twee figuren rechts en zelfs meer nog de studies die ermee samenhangen en een aantal verwante schilderijen uit 1907, bevestigen allemaal zijn kennis van tenminste twee Afrikaanse stijlen, maskers uit Ivoorkust (vooral Dan) en met koper beslagen wachterfiguren van de Bakota stam uit Gabon. Een vergelijking van de 'Danser' (1907), het schilderij dat het meest overeenkomt met z'n primitieve prototype wijst op Picasso's gecompliceerde en subtiele relatie met Afrikaanse kunst. De parallellen zijn duidelijk: de armen van de figuur zijn achter het hoofd gebracht om het gezicht te omlijsten op de manier van de schematische hoofdtooi van het Bakota beeld; het gebogen rechterbeen met de voet die tegen de linkerkuit drukt, benadert de hoekig gevormde ledematen (die misschien helemaal geen benen zijn) en het geruwde oppervlak van het metaal kan vergeleken worden met de weloverwogen grote en ongelijke modellering van ogen en neus. Maar de verschillen zijn minstens even sprekend. 
(meer bij cultuurnetwerk.nl)


Bron: Ivo Bouwman 

   Kubisme 

In 1906 schildert Pablo Picasso (1881-1973) onder invloed van primitieve Afrikaanse kunst het schilderij Demoiselles d'Avignon; het beginpunt van het kubisme. Samen met Georges Braque (1882-1963) ontwikkelt hij in de volgende jaren de meest invloedrijke kunststroming van de 20e eeuw. De centrale gedachte in het kubisme is datje een object het best weergeeft als je het van verschillende kanten tegelijk bekijkt. Vervolgens worden deze verschillende gezichten op het object in een schilderij gecombineerd.
Georges Braque: Stilleven

Bron: Frans Liederlmeijer

 

    

Jugendstil en Art Deco

In Europa en Amerika ontstond er vanaf 1890 op het gebied van architectuur en kunstnijverheid een nieuwe stijl, die in internationaal verband de Franse benaming 'art nouveau' kreeg, maar in Duitsland 'Jugendstil' heet, in Oostenrijk 'Wiener Sezession' en 'Wiener Werkstätte', in Spanje 'modernista', in Italië 'stile Liberty' en in ons land 'Nieuwe Kunst'. Ondanks de verschillen in naam en verschijningsvorm zijn er grote overeenkomsten, zoals de inspiratie op de natuur, op grote stijlen uit het verleden, de stilering van vorm en decoratie en een fascinatie voor niet-westerse culturen als de Japanse, de Perzische en wat Nederland betreft de Indonesische. 

De kiem van dit alles werd in Engeland gelegd, waar de industrialisatie al aan het eind van de 17e eeuw op gang gekomen was en zich in de 18e en 19e eeuw krachtig verder zou ontwikkelen. Die bracht het kunstambacht tot verval; machines namen de taak over van de traditionele ambachtsman en kunstenaar. 

Mijlpaal voor dit proces was de grote wereldtentoonstelling van 1851 in Crystal Palace in Londen. In dit revolutionaire gebouw van ijzer en glas - de nieuwe materialen van de industriële revolutie - werden de nieuwste industriële producten, meest overgedecoreerd, gepresenteerd naast voorwerpen uit vroegere perioden en objecten uit Azië en Afrika.
De vergelijking viel uit in het voordeel van de laatste omdat zij een eigen tijd en cultuur weerspiegelden; men ontdekte dat simpele voorwerpen, mits goed van vorm en verhoudingen, kunstwaarde konden hebben. Dat schreeuwde min of meer om een rehabilitatie van het westerse kunstzinnige ambacht en het leidde tot het stichten van werkplaatsen, waar handwerkslieden, kunstenaars, architecten en kunstenaars gingen samenwerken om een eigentijdse kunststijl te ontwikkelen

 

Bron: Kunstbeeld.com

 

 

 

 

Bron: De Kunstkijker

 

 

   De Expressionisten 
Die Brücke en Der Blaue Reiter
Die Brücke is een kunstenaarsvereniging die vanaf juni 1905 tot 1913 een groep expressionistische schilders bond. Hun doel was om de kunst te bevrijden van de academische vormleer. De schilderijen van de afzonderlijke leden toonden heel veel overeenkomsten door hun intensieve samenwerking. Ze hadden een gemeenschappelijk atelier in Dresden waar ze naast schilderijen ook grafisch werk en driedimensionaal ( m.n. houtsnijwerk) werk vervaardigden. Deze collectieve stijl kreeg meer persoonlijke kenmerken na hun verhuizing van Dresden naar Berlijn. Tijdens hun jaren in Dresden is het naaktfiguur het meest voortkomende motief. Hun geloof dat het dagelijks leven en kunst met elkaar verbonden hoorde te zijn leidde zelfs tot het vervaardigen van meubelen.Tot hun inspiratiebronnen hoorden de Duitse kunst uit de tijd van de gotiek en de primitieve kunst (m.n. uit Afrika en Oceanië). 

Ongeveer tegelijkertijd met de Franse Fauvisten waren er in Duitsland schilders, die net als de Fransen, felle kleuren gebruikten en de natuurlijke vormen wijzigden als ze dat nodig vonden om iets te benadrukken. Hun wijze van verbeelden werd sterk beïnvloed door hun gevoelens. Er waren twee groepen Duitse expressionistische schilders in Duitsland: "Die Brücke" en "Der blaue Reiter". "Die Brücke" wilde een verbinding zijn tussen allerlei stromingen. Er werden onnatuurlijke felle kleuren gebruikt en men vond inspiratie in negersculpturen uit Afrika en Japanse houtsneden . 


Otto Müller / die Brücke

Bron: Etnologisch Museum Berlijn

 

  
Europese en Noordamerikaanse kunstenaars zijn sinds het begin van de 20ste eeuw geïnspireerd door Afrikaanse kunst. De Duitsers Max Pechstein, Emil Nolde en Karl Schmidt-Rottluff werden beïnvloed door werken uit de verzameling van het Etnologisch Museum in Berlijn. 

 

 

 

 

 


Bron: De kunstkijker

  

Ongeveer tegelijkertijd met de Franse Fauvisten waren er in Duitsland schilders, die net als de Fransen, felle kleuren gebruikten en de natuurlijke vormen wijzigden als ze dat nodig vonden om iets te benadrukken. Hun wijze van verbeelden werd sterk beïnvloed door hun gevoelens. Er waren twee groepen Duitse expressionistische schilders in Duitsland: "Die Brücke" en "Der blaue Reiter". "Die Brücke" wilde een verbinding zijn tussen allerlei stromingen. Er werden onnatuurlijke felle kleuren gebruikt en men vond inspiratie in negersculpturen uit Afrika en Japanse houtsneden . "Der blaue Reiter" is meer ingetogen en probeerde een link te leggen tussen de zichtbare wereld en de wereld van de geest. Een van de leden was Kandinsky en hij wordt beschouwd als een van de eerste makers van een abstract schilderij . Hij kwam tot die stap bij het zoeken de ware bron van de artistieke schepping. Hij vond dat kleur,lijn en vorm op zichzelf staande algemene waarde had.


Kandinsky: Black and Violet
 

www.vanderkraaij.net

  

terug